Göz Yaralanmaları Nasıl Tedavi Edilir?

Kimyasal Göz Yaralanmaları
Kim­ya­sal mad­de­le­rin göz ile te­ma­sı so­nu­cu or­ta­ya çı­kan kim­ya­sal ya­nık­lar­da, er­ken dö­nem­de ya­pı­lan doğ­ru mü­da­ha­le, ile­ri dö­nem gör­me prog­no­zu­nu be­lir­le­yen en önem­li un­sur­dur. Kim­ya­sal ya­nık­lı has­ta ile kar­şı­la­şıl­dı­ğın­da ya­pıl­ma­sı ge­re­ken ilk iş gö­zün der­hal se­rum fiz­yo­lo­jik ve­ya içi­le­bi­le­cek ni­te­lik­te te­miz su ile yı­kan­ma­sı­dır. Eğer ko­şul­lar bu­na uy­gun de­ğil ise has­ta­nın ba­şı yan ola­rak mus­lu­ğun al­tı­na ge­le­cek şe­kil­de ya­tı­rı­la­rak gö­zü su ile yı­ka­nır. Bu şe­kil­de kim­ya­sal mad­de­nin ken­di­si ve kim­ya­sa­lı ba­rın­dı­ran nek­ro­tik do­ku­lar göz­den uzak­laş­tı­rı­lır. İri­gas­yon­dan 10 da­ki­ka son­ra alt ka­pa­ğın iç yü­zü­ne tur­nu­sol ka­ğı­dı yer­leş­ti­ri­le­rek pH kon­tro­lü ya­pı­lıp, nöt­ral de­ğer­le­re ula­şı­lın­ca­ya ka­dar iri­gas­yo­na de­vam edil­me­li­dir. Uy­gu­la­nan su­yun mik­ta­rın­dan çok yı­ka­ma sü­re­si da­ha önem­li­dir, pH de­ğe­ri öl­çü­le­mi­yor­sa göz 20-30 da­ki­ka bo­yun­ca yı­kan­ma­lı­dır. Al­ka­li mad­de­ler­le te­mas so­nu­cu ge­li­şen ya­nık­lar­da sü­re da­ha uzun tu­tul­ma­lı­dır. Bu tip bir ilk­yar­dım için sağ­lık per­so­ne­li­ne ge­rek­si­nim yok­tur ve gö­zün yı­kan­ma­sın­da va­kit kay­be­dil­di­ği tak­tir­de has­ta­nın kör kal­ma ris­ki ar­ta­cak­tır. Yı­ka­ma iş­le­min­den son­ra has­ta bir göz he­ki­mi­ne sevk edil­me­li­dir.

Delici Göz Yaralanması
De­mir ça­pa­ğı, saç­ma ta­ne­si, odun par­ça­sı gi­bi hız­lı ha­re­ket eden ci­sim­ler göz kü­re­si­nin içi­ne her­han­gi bir böl­ge­den gi­re­bi­lir, hat­ta ye­te­rin­ce hız­lı ise göz­de ikin­ci bir de­lik da­ha aça­rak or­bi­ta içi­ne uza­na­bi­lir. Tra­fik ka­za­sı gi­bi sert künt dar­be­ler­de göz kü­re­si par­ça­la­na­bi­lir. Kişinin hi­ka­ye­si gö­zün de­lin­miş ol­du­ğu­nu şüp­he­len­di­ri­yor­sa gö­ze do­kun­ma­dan va­kit ge­çir­me­den bir göz he­ki­mi­ne sevk edil­me­li­dir.

Göz kü­re­si­nin de­lin­di­ği ya­ra­lan­ma­lar­da iris de­lik ye­ri­ne doğ­ru çe­ki­le­bi­lir, ön kamara da­ra­la­bi­lir ve­ya ön kamara­da he­mo­ra­ji iz­le­ne­bi­lir. İris da­mar­la­rı­nın kop­ma­sı so­nu­cun­da or­ta­ya çı­kan kan yer çe­ki­miy­le ön kamara­da alt kad­ran­da se­vi­ye ve­re­bi­lir, bu du­ru­ma hi­fe­ma adı ve­ri­lir. Hi­fe­ma künt trav­ma ile de olu­şa­bi­lir. Hi­fe­ma 3 mm’den da­ha faz­lay­sa ve göz içi ba­sın­cı yük­sek­se kor­ne­a ka­lı­cı ola­rak gör­me­yi en­gel­le­ye­cek şe­kil­de he­mo­si­de­rin­le bo­ya­na­bi­lir, bu du­ru­ma disk he­ma­tik adı ve­ri­lir. Ba­zı ol­gu­lar­da trav­ma­nın şid­de­ti­ne bağ­lı ola­rak ön kamara açı­sın­da­ki do­ku­lar­da ya­rıl­ma, siliyer ci­sim­de ay­rıl­ma ve­ya iris kö­kün­de dia­liz olu­şa­bi­lir. Bu gi­bi du­rum­lar göz içi ba­sın­cı­nı akut ve kro­nik ola­rak teh­li­ke­li şe­kil­de yük­sel­te­bi­lir. Trav­ma­ya bağ­lı ola­rak ön üve­it ve glo­kom ge­li­şe­bi­lir. De­li­ci ve­ya künt trav­ma ile lens ye­rin­den oy­na­ya­bi­lir ve­ya ka­ta­rakt mey­da­na ge­le­bi­lir. Vit­re­us ve re­ti­na­da he­mo­ra­ji, re­ti­na­da dia­liz, yır­tık ve­ya de­kol­man, ko­ro­id­de yır­tık ve ka­na­ma, op­tik si­nir­de nö­ro­pa­ti ve­ya avül­si­yon olu­şa­bi­lir.

Gözde Yabancı Cisim
Ya­ban­cı ci­sim gö­zü de­le­cek ka­dar sert ve­ya hız­lı de­ğil­se ge­nel­lik­le ka­pak al­tın­da ve­ya göz kü­re­si üze­rin­de yer­le­şir. Ka­pak al­tı­na sı­kı­şan ya­ban­cı ci­sim ti­pik ola­rak ka­pak kıp­ma ile ar­tan bat­ma his­si­ne yo­la açar. Be­şin­ci si­ni­rin tah­ri­şi­ne bağ­lı ola­rak bat­ma his­si, su­lan­ma, ka­pa­ğın zor açıl­ma­sı, fo­to­fo­bi ve kır­mı­zı göz dik­ka­ti çe­ker. Hi­ka­ye­den gö­zün de­lin­me­di­ği ke­sin­leş­ti­ri­le­rek bir dam­la to­pi­kal anes­te­tik ile (pro­pa­ra­ka­in) ön seg­ment uyuş­tu­rul­duk­tan son­ra ka­pak­lar açı­la­rak sı­ra­sıy­la kor­ne­a ve göz kü­re­si son­ra göz ka­pak­la­rı çev­ri­le­rek ışık ve bü­yü­teç yar­dı­mıy­la in­ce­le­nir. Ya­ban­cı ci­sim su ile yı­ka­na­rak ve­ya ıs­la­tıl­mış pa­muk uç­lu çöp­le uzak­laş­tı­rı­lır. Kor­nea­ya sap­lan­mış ci­sim­le­rin se­kel bı­ra­k­ma­ma­sı için göz he­ki­mi ta­ra­fın­dan çı­ka­rıl­ma­sı ge­re­kir.