Gözün Anatomisi

Etrafımızda gördüğümüz birçok canlının sahip olduğu, beş duyu organımızdan biri olan göz görme işlemini gerçekleştirmektedir. Gözün içinde bulunduğu ve kemiklerle çevrili olan boşluğa göz çukuru (Orbita) ismi verilir. Üstte kaş ve kaş kemiği, dışta ve altta şakak kemiği, içte burun kökü ile çevrelenmiştir. Göz kapağı, yabancı maddelerden gözü korur. Göz çukurunun hacmi 29 cm kadardır.İçinde göz yuvarlağı, gözü hareket ettiren kaslar, damar ve sinirler ile bunlara yastık vazifesi gören yağ dokusu bulunur.
Saydam Tabaka (Kornea) : Önde şeffaf saat camı gibi duran tabakaya kornea denir. Kornea dışarıdan gelen ışınları bir miktar kırarak merceğin üzerine odaklar. Kornea saydamlığını kaybedince görüntü bulanıklaşır. Kornea sinir yönünden çok zengindir, bu yüzden gözümüze toz dahi kaçsa, aşırı batma hissi şeklinde hissederiz.
Damar Tabaka (Koroid): Koroid, Sklera'nın altında yani gözün iç kısmında bulunur. Görevi sinir tabakasını beslemektir. Koroid göz tabakasının en içte olan ışığa hassas retina tabakasıyla komşudur. Koroid gözün ön tarafa bakan kısmında devamlılığını iris ve siliyer cisim ile sürdürür.
Sinir Tabaka (Retina): En içteki tabaka sinir tabakasıdır. Sinir tabakasında 130 milyon çubuk, 7 milyon koni vardır. Bu hücrelerin bir kısmı siyah-beyaz, bir kısmı da mavi kırmızı ve yeşil görmeyi sağlar. İki gözümüzle baktığımızda karşımızdaki görüntüyü 275 milyon nokta olarak görürüz. Bu görüntü netliği, en iyi çözünürlüklü bilgisayar-tv ekranından 500 kat daha nettir.
Beyaz Sert Tabaka (Sklera): Sklera, dışarıdan beyaz renkli gözüken sert tabakadır. Sklera'nın dış yüzeyinde sayıca altı adet olan göz dışı kaslarının yapışma yerleri mevcuttur. Bu kaslar göze yapması gereken hareketleri sağlar. Önde üzerini soğan zarına benzeyen kaygan ve damarlı bir mukoza (konjoktiva) örter.

İris: Gözün renkli ve pigmentli kısmı olup iki tip düz kastan meydana gelir. Saydam tabaka ile göz merceği arasında bulunan, ince, kasılabilen bir zardan oluşan gözün renkli bölümüdür. İris'in ortasındaki koyu alana gözbebeği (Pupil) denir ve ışık buradan gözün içine girer. Gözbebeği karanlıkta genişleyerek göze daha çok ışık girmesini sağlar.
Göz içi Lensi (Mercek): Göz içi lensi oldukça şeffaf ve esnek bir yapıya sahiptir. İris ve göz bebeğinin hemen arkasında yer alır. Cisimlerden gelen ışığın retinada odaklanmasından sorumludur. Lens siliyer cisim denilen ve kas lifleri bakımından zengin olan halka şeklindeki bir yapıya bağlandığı zonül lifleri ile göz içinde asılı olarak bulunur. Siliyer cisimdeki kaslar sayesinde lens yakına bakıldığında bombeleşerek yakındaki nesneleri daha iyi görebilmemizi sağlar. Yaş ile birlikte bu özelliğimizi kaybetmeye başlarız ve 40 yaşından sonra yakın gözlüğü kullanmamız gerekir.
Göz Bebeği (Pupil): Göz bebeği, iris olarak bilinen gözün renkli kısmının tam merkezinde bulunan dairesel bir deliktir. İris yapısındaki küçük kaslar yardımı ile göz bebeğinin boyutunu kontrol eder. Bu sayede ise ışığın gözün arkasındaki duyusal alana ulaşmasını sağlar.
Optik Sinir: Gözün arka kısmında yer alan optik sinir retinadan aldığı görme impulslarını beyne nakleder. Burada bulunan sinir uçları birleşmekte ve optik sinir ismini almaktadır. Bu elektriksel uyarılar beyindeki görme merkezine ulaşmakta ve böylece cisimlerin algılanması sağlanır.
Siliyer Cisim: Siliyer cisim pigment epiteli ve siliyer kas liflerinden oluşur. Yapısında ek olarak düz kas lifleri bulunmaktadır. Bu düz kaslara ‘’siliyer kaslar’’ denilmektedir. Siliyer cisim, lense (göz merceği) doğru uzantılar göndermektedir. Bu uzantıların ucundan ‘’aşıcı bağ’’ adı verilen bir takım lifsel uzantılar çıkıp lense tutunmaktadır. Böylece siliyer kaslar gözün ‘’Akamodasyon’’ denilen yakın uzak uyumunda etkin bir rol oynarlar.
Göz Dış Kasları: Göz küresinin hareketleri, gözün dış yüzeyine yapışan 6 adet kas yardımıyla gerçekleşir.
Bu kaslar şunlardır:
1. Üst Rektus kası:Gözü yukarı baktırır.
2. Alt Rektus kası:Gözü aşağı baktırır.
3. İç Rektus kası:Gözü içe (buruna doğru) baktırır.
4. Dış Rektus kası: Gözü (kulağa doğru) baktırır.
5. Üst Oblik kası:Gözü içe doğru döndürür ve aşağı baktırır.
6. Alt Oblik kası:Gözü dışa doğru döndürür ve yukarı baktırır.